Seguindo o texto da Lusa, Elvira Vieira, diretora do AECT, explicou que "Este setor tem uma vantagem porque o seu recurso principal é ilimitado, que é o capital intelectual e a criatividade. Assim, sem grandes recursos financeiros, pode ter um papel muito importante no aumento da competitividade empresarial e contribuir para o desenvolvimento económico e para a coesão do território". Do lado português, que aparece com a indicação de Norte de Portugal [que julgo corresponder à área de atuação da Comissão de Coordenação e Desenvolvimento Regional do Norte], os dados de 2009 apontavam para 20703 empresas do setor, com 43355 trabalhadores, que representavam 6% do tecido empresarial da região. A faturação ascendeu a 1,2 mil milhões de euros, com 70% do volume de negócios a corresponder à produção gráfica, seguido do audiovisual (6%) e das artes cénicas (3%). Crítica: do total de volume de negócios, o atribuído ao audiovisual é muito baixo (6%) (p. 178), o que inibe um progresso dentro do feixe de atividades das indústrias criativas no sentido internacional do conceito.
Comentários: não haveria lugar a dados mais recentes dado estarmos no final de fevereiro de 2012? Os dados de 2009 são comparados a anos anteriores, e não são brilhantes: "en 2009 o número de empresas no Norte de Portugal que desenvolvía as súas actividades dentro das industrias culturais e creativas ascendía a 20 703, o que representa un 3,66 % menos que no ano 2008, e o 4,45 % menos que en 2007" (em galego no texto original) (p. 170). Haverá tendências mais próximas da atualidade onde se verifique de que modo a crise financeira está a prejudicar ainda mais as atividades culturais? O texto tem uma chamada para a assimetria do país: "Delas, o 37,21 % dedicábase a actividades relacionadas coas artes gráficas e a edición (impresión e edición de xornais e revistas, preimpresión, impresión, distribución, edición de libros, acabados etc.); outro 19,3 5% á publicidade, o 11,95 % á arquitectura e o 10,37 % ao deseño (tanto gráfico coma industrial e, neste caso, moi centrado no deseño de xoias). Chama a atención o reducido peso relativo da industria audiovisual no que se refire ao tecido empresarial, que ten a súa explicación na inexistencia de canle rexional (con todo o que para os efectos de demanda na xeración de contidos e na prestación de servizos auxiliares leva parello) e no centralismo nos servizos das nacionais en Lisboa" (em galego no original) (p. 174).
O texto volta a destacar a mesma tendência que caracteriza o panorama do Norte de Portugal face a Lisboa: "Desta clasificación por actividades pódese concluír que o 51 % das empresas que opera na industria audiovisual do Norte de Portugal presta servizos auxiliares, peso que non parece corresponderse coa madurez do sector. A xeración de contidos, que viría da man das empresas dedicadas á produción de cine, vídeo, TV ou de animación, representa só o 36 % do tecido empresarial, e faría referencia á verdadeira actividade cultural ou creativa. Finalmente, só o 13 % das empresas se decida a tarefas de distribución e á exhibición cinematográfica, un peso reducido que podería deberse a que a titularidade de moitas das salas de exhibición está en mans de grupos multinacionais con domicilio social en Lisboa" (p. 215).
O estudo aponta, contudo, "a xulgar polos datos de emprego ata agora comentados, é posible concluír que as industrias culturais e creativas na rexión Norte de Portugal mostran unha importante capacidade xeradora de emprego" (em galego no texto original) (p. 184).
Deixo apenas os dados respeitantes a uma atividade que venho seguindo de mais perto, a rádio, para se perceber do que se fala. De 2006 para 2009, houve uma quebra dramática de 53,18% na facturação (que se situa especificamente em 2007) e um pequeno crescimento no emprego. A situação será, certamente, ainda mais alarmante no momento presente.
As conclusões relativamente ao Norte de Portugal indicam "Ante a falta de peso do sector audiovisual dentro das ICC da rexión Norte, por non dispoñer de centros de produción autónomos que puideran ter un efecto de demanda de servizos a consecuencia do forte centralismo arredor de Lisboa, faise necesario impulsar un modelo de audiovisual propio para a rexión. O valor simbólico que a arquitectura ten en Portugal, que conta con figuras de renome no panorama internacional, non está apoiado cun valor/peso da arquitectura nas contas globais, o que fai pensar nunha falta de imaxe de marca e de carencias no que ás capacidades de internacionalización se refire.
Algunhas das empresas tradicionais da rexión sobreviviron adoptando innovacións tecnolóxicas incorporadas nos equipos empregados no proceso produtivo, pero desatenderon a parte creativa e de deseño, que foi importado. Por iso faise preciso incidir na innovación de base non tecnolóxica e impulsar a transferencia do sector cultural aos sectores maduros da economía portuguesa (efecto polinización sobre outros sectores produtivos).
Apréciase unha tendencia cara á confluencia da arte, a ciencia e a tecnoloxía, o que facilita a creación de traballos innovadores, converxentes e transnacionais, que fan máis doados os necesarios procesos de internacionalización.
Os investimentos en incubadoras creativas e os programas de emprendemento non foron acompañados de capital risco-semente, ou de produtos financeiros que facilitaran a creación deste sector. Pero os instrumentos financeiros deben ser adaptados ás especificidades da industria creativa porque teñen modelos de negocio moi específicos e vinculados co inmaterial.
É preciso que a axenda da cultura sexa converxente coa axenda da educación, de xeito que o sistema educativo incorpore a creatividade dentro das súas prioridades" (em galego no texto original) (páginas 301-302).
Sem comentários:
Enviar um comentário